Ziekte van Cushing (hirsutisme) bij paarden

Wat is de ziekte van Cushing?

De ziekte van Cushing ontstaat meestal door een tumor in de hypofyse (pijnappelklier, een aanhangsel van de hersenen) of, heel zelden, door een tumor van de bijnier. Alhoewel de tumor op zich niet kwaadaardig of levensbedreigend is, zorgt deze voor een abnormale productie van corticosteroïden (cortisol) door de bijnieren.
ziekte van Cushing Cortisol speelt een rol bij de vertering van het voedsel, het slaap-waakritme en bij de afweer en verdediging. Daarom noemt met het ook wel eens het ‘stresshormoon’. Het komt snel
vrij bij elke vorm van stress. Cortisol zorgt ervoor dat eiwitten in spieren worden afgebroken, waarbij glucose vrijkomt. Deze extra energie kan worden gebruikt voor plotselinge vluchtreacties of hogere alertheid. Een continue overmatige productie van cortisol veroorzaakt echter heel wat problemen.

Voorkomen

De ziekte van Cushing komt niet zo vrij vaak voor omdat ze vooral optreedt bij oudere paarden. De gemiddelde leeftijd is ongeveer 20 jaar. Vooral pony’s en merries zouden er gevoeliger voor zijn.

Symptomen

Overmatig lang haar.
Sterk gekruld haar.
Vertraagde verharing. De vacht wisselt nog nauwelijks of zelfs niet meer.

Ook een worminfectie met strongyliden kan leiden tot langer haar en het trager in de rui komen. Evenwel is het haar hier niet gekruld. Zie rubriek ontwormen van paarden

Meer zweten.
Toegenomen eetlust. Het paard is meestal te dik.
Veel drinken.
Veel plassen.
Dikke buik maar verder zijn ze mager (vooral als er suikerziekte is vastgesteld). Het paard vermagerd al eet het een ganse dag door.
Verlies aan spierweefsel(vooral op de rug).
Zwelling rond de ogen. Bij oudere paarden wordt het kuiltje boven de ogen meestal dieper.
Verminderde weerstand.
Vatbaarder voor infecties zoals zoolzweren, longontsteking, zweren in de mond,…
Gedragsverandering.
Verminderde pijngevoeligheid.

De ziekte van Cushing kent daarnaast ook nog secundaire complicaties zoals hoefbevangenheid, suikerziekte, sloomheid, onvruchtbaarheid, blindheid aan beide ogen door de druk van de tumor, overmatige melkproductie en flauwvallen.

Diagnose

Het lang krullend haarkleed wijst reeds in de richting van de ziekte van Cushing. Om echter de diagnose met zekerheid te stellen, is een bloed- en urineonderzoek aangewezen. De diagnose wordt bevestigd wanneer een verhoging van het glucose- en/of het hormoongehalte (cortisol) in het bloed wordt vastgesteld.

Behandeling

Aangezien de ziekte van Cushing veroorzaakt wordt door tumoren denkt men onmiddellijk aan het verwijderen er van. Doch wordt het operatief verwijderen van de bijnieren nauwelijks bij het paard uitgevoerd.
Een tumor verwijderen in de hypofyse is technisch niet uitvoerbaar.
Indien het paard nog niet lang de ziekte heeft kunnen bepaalde geneesmiddelen zoals bromocriptine, pergolide en cyproheptadine wel enige soelaas brengen. Het zijn geneesmiddelen die o.a. aan mensen met Parkinson worden voorgeschreven. Meestal hebben ze een gunstig effect op de aandoening. De resultaten zijn goed te noemen.
Cyproheptadine wordt onder de vorm van tabletten aan het paard toegediend. De hoeveelheid is afhankelijk van het gewicht en de manier waarop het paard op de medicatie reageert. Binnen de 6 à 8 weken ziet men een verbetering.
Pergolide wordt via tabletten in een lage dosis toegediend aan het paard. Last van nevenwerkingen kent het paard niet en na 3 weken zou er reeds een verbetering optreden.
Over bromocriptine is men echter wel minder enthousiast omdat veel paarden last zouden hebben van bijwerkingen.
Weet echter wel dat de aandoening nooit zal genezen en dat deze medicatie enorm duur is. De tumor blijft ondertussen immers steeds doorgroeien.

Verzorging

Om de conditie van het paard zo lang mogelijk, zo optimaal mogelijk te houden, wordt vooral gelet op:

een uitgebalanceerde voeding (zetmeel- en suikerarm dieet),
een regelmatige ontworming,
een juiste vaccinatie,
een jaarlijkse tandhygiëne
een goede hoefverzorging.
Stress dient men zoveel mogelijk te vermijden.
Om huidinfecties en het comfort van het paard te verhogen, is het raadzaam het dier regelmatig te scheren.

In een later stadium en wanneer het paard chronisch hoefbevangen wordt en de conditie van het dier slecht is, moet euthanasie worden overwogen

Laatste aanpassing op zondag 3 december 2017 om 11:52u