Vlierboom-recepten: vlierbloesem-aperitief, vlierbloesemthee en vlierbessensiroop

Historiek van de vlierboom

In een ander artikel (mok bij paarden) vertelde ik reeds dat Icarus, onze 17 jarige ruin, gestald was op een boerderij bij Mevrouw. Deze laatste bezat een boerderij die er heel slordig en vervallen uitzag. Mijn echtgenoot en ik houden nogal van klussen en zodoende hielpen wij haar mee de boel wat op te knappen. Mevrouw wist wat ze wilde maar stak zelf geen poot uit. Bij één van de renovatiewerken stond een oude vlier in de weg om een project tot een goed einde te brengen.

Nee, nee en nog eens nee.die boom mag niet gekapt worden" gilde Mevrouw hysterisch tegen de man die probeerde een zware houten balk boven de oude muur te plaatsen. Hulpeloos keek hij ons aan en wij ondernamen dan ook een poging om haar te overtuigen maar Mevrouw was niet te verwurmen.

"Die vlier die blijft!" riep ze terwijl ze boos wegliep. Met drie bleven we versteld staan. Wat een scene voor een onkruidboom! "Als hij niet gekapt mocht worden dan maar grondig snoeien" zei de man "anders krijg ik die balk er nooit opgeplaatst en zal haar doorgang naar de buitenpiste er niet zo fraai uitzien".

Hij ging aan de slag. Met wantrouwen keken we toe hoe hij de vlier flink inkortte. Mevrouw was in alle staten toen ze opnieuw ten tonele verscheen. Al ijsberend slingerde ze de man allerlei verwijten naar zijn hoofd. Wij trachten de gemoederen te bedaren. Maar het leed was geschied. Ze had geen oren naar al onze argumenten: dat de vlier een sterke plant was, hij wel snel zou terug groeien en het tenslotte maar een woekeraar was die alle planten in zijn nabijheid verdrong.

Zij hemelde de vlierboom op. De boom symboliseert nederigheid en men vond hem al eeuwen op en naast de boerderijen. Met zo'n boom op je erf houdt je vliegen weg en daar konden de paarden bovendien ook van profiteren. De vlierboom was een authenticiteit die geluk en verlichting bracht. Pas gehuwden planten de boom om in hun huwelijk veel geluk te hebben. Op de graven werd in de middeleeuwen een vlierhouten kruis gezet en als er nieuwe botjes ontlokken, kreeg de ziel van de overledene een nieuw bestaan

Bovendien, raasde Mevrouw maar door, had alles aan de vlier een geneeskrachtige waarde. "Voor de vlier moet men zijn hoed afdoen » was een alom bekend gezegde. De buigzame takken werden ook gebruikt als wichelroede om wateraders en ongunstige plaatsen op te sporen.

Mijn gedachten dwaalden af. Ja, nu wist ik het zeker.ze is een heks! Ik zag haar, al grijzend met haar onverzorgd gebit, boven een dampende grote ketel hangen. Schril schreeuwend en dreigend wijzen met haar vinger om haar uitgehongerde katten op afstand te houden. Gelukkig bracht het gewriemel van Icarus zijn lippen in mijn haar, mij terug naar de realiteit.

De vlier als plant

De hele heisa rond de vlierboom had mij zo aangegrepen dat ik het verhaal aan een collega vertelde. Hij gaf toe dat het Mevrouw nogal fel gereageerd had, want op zijn vele wandelingen kwam hij veel vlierbomen tegen. De vlier is heel sterk. Je komt hem overal tegen langs velden en wegeltjes. Het zijn vooral de vogels die zorgen voor de verspreiding via de bessen. Een vlierboom kan wel 5 meter hoog worden en zijn wortels groeien snel. Het hout is taai en de bloemen zijn wit tot geel van kleur. De kleine bessenscherm zijn blauw tot zwart van kleur en kunnen lelijke vlekken maken. Terwijl het oude hout van de vlier zeer hard is, zijn de jonge takken soepel. Zij werden dan respectievelijk gebruikt in de beeldhouwkunst en om fluitjes van te maken. Hij was dus ook overtuigd van de vele toepassingen van de vlier. Tussen mei en juni, plukten hij en zijn vrouw de vlierbloemen om er een aperitief van te brouwen. De bessen gebruikten ze om er siroop van te maken. Had de heks dan toch gelijk?...

De geneeskrachtige eigenschappen van de vlierboom

De bloemen van de vlier (vers of gedroogd) zijn laxerend en vochtafdrijvend. Ze kunnen dus perfect gebruikt worden om in de lente het lichaam te ontgiften. Dankzij het hoog gehalte aan vitamine C beschermt de vlier ons tegen allerlei infecties. De vlierbloesem bestrijdt verkoudheden, is een hoeststillend middel en doet de koorts dalen.

Thee van de geplukte vlierbloesems is een afdoend middel om de pijn bij keelontsteking te verminderen.

Ook bij brandwonden werd de vlier vroeger gebruikt. Een stuk groene, jonge bast op de wonde aanbrengen zou verzachtend werken en de pijn doen afnemen.

Mijn collega dook de kelder in en haalde een flesje van eigen brouwsel boven. En.of het lekker was!

De volgende dag vroeg ik Mevrouw, met enige schaamte, of ik wat vlierbloesems mocht plukken voor het uitproberen van een recept. Ze keek mij onderzoekend maar zelfvoldaan aan en begon zelf ijverig te plukken. Thuis gekomen ging ik aan het werk.

Vlierbloesemaperitief

Benodigdheden

20 vlierbloemschermen
1,5 l water
1,5 kg suiker
3 citroenen waar de schil onbehandeld is
60 gr citroenzuur (te verkrijgen bij de apotheek)

Bereiding

Doe het water in een grote inox kom die afsluitbaar is en voeg daarbij de suiker
Doe daarbij de vlierbloemschermen en de in stukken gesneden citroenen met schil alsook het citroenzuur
Roer alles even om en laat het rusten
Laat 6 dagen trekken op een koele plaats maar probeer dagelijks 2 maal het mengsel om te roeren
Giet het mengsel door een zeef of neteldoek
Verdeel alles in porties van ongeveer 400g. Deze porties bewaren in de diepvries.

Verschillende afwerkingen zijn mogelijk

We nemen één portie diepgevroren vliermengsel, voegen daarbij 25cl gin en een fles droge witte wijn. Dit is de eerste mogelijkheid.
Een andere toepassing: voeg een lepel van het vliermengsel in een glas champagne of schuimwijn. Dit geeft een frisse en fruitige touch aan het geheel.
Een lepel vliermengsel, een glas champagne en wat witte rum maakt deze drank nog wat straffer.
Houdt men het liever alcoholvrij dan kan men het vliermengsel ook toevoegen aan koud spuitwater. Het is zeer dorstlessend.

Ondertussen leerden we ook de vlierbloesemthee kennen.

Vlierbloesemthee

We nemen 2 grote lepels vlierbloesems die we, 5 à 10 minuten, laten trekken in een halve liter kokend water. Men kan de thee aanzoeten met honing of suiker en het best drinkt men de thee zo warm mogelijk . Van deze thee gaat men zweten en zo ontdoen we ons lichaam van giftige stoffen.

Toen ik mijn oma vertelde over de vlier gaf zij mij het recept om vlierbessensiroop te maken. Dankzij de vitamine C wordt onze immuniteit verhoogd en is de siroop ideaal te gebruiken bij grieptoestanden en verkoudheden.

Vlierbessensiroop

Bij de vlierbessensiroop gebruikt men de rijpe bessen. Onrijpe bessen en beschimmelde bessen verwijderen. We ritsen de bessen van de stengeltjes en doen ze in een pot.

We persen de bessen en doen het mengsel door een neteldoek.

Op 2 liter van het bekomen sap voegen we 1 kg suiker toe, het sap van een halve citroen, wat kaneel, 4 kruidnagels, een takje citroenmelisse, een heel klein stukje mierikswortel en een takje tijm. We laten dit mengsel even koken en nadat alles terug is afgekoeld doen we het in flessen. De siroop kan ook bereid worden zonder toevoegen van de kruiden doch deze geven een aparte smaak.

Nu Icarus niet meer op stal staat bij Mevrouw maken we in de lente een fikse wandeling in de Vlaamse Ardennen en dit levert ons steevast een fikse buit aan vlierbloesems op. Familie en vrienden zijn enthousiast over dit frisse, zoete aperitiefje.. Probeer het eens uit, ook jij zal er succes mee oogsten. Als de bessen rijp zijn gaan we een tweede maal op rooftocht om de herfst en de winter gezond door te komen. Hier ook nog even een waarschuwing voor de paardenliefhebbers. De bladeren, onrijpe bessen en de jonge schors van de vlier zijn zeer giftig voor paarden (lees hierover meer in giftige planten voor paarden in de rubriek vrije tijd/paarden).

Alvast gezondheid en nu genieten!

Laatste aanpassing op Sunday, December 3, 2017 om 11:44u