Hoeflederhuidontsteking of hoefzweer of bloedblein

Op 8/09/2008 kwam het hoefijzer van Unique zijn linker voorhoef los en verschoof. Daarbij trapte hij in de lip van zijn hoefijzer. Hij kreeg verschillende injecties met ontstekingsremmers en antibiotica toegediend (tetanusvaccin was nog geldig). Het steekkanaal werd uitgesneden en de wonde werd dagelijks ontsmet met jodiumtinctuur en in een verband gezet. De stal werd 3 maal per dag uitgemest en de vochtige plekken verwijderd. Ondanks al deze zorgen dienden wij op 17/09/2008 opnieuw de dierenarts te laten komen. Unique had last van een lichte kreupelheid op een harde en ongelijke bodem (stapte alsof hij op eieren liep, voorzichtig en heel langzaam), een warme hoef en een ontstoken pees. Voor een uitgebreide beschrijving verwijzen we naar de rubriek nageltred.

Gezien onze dierenarts met verlof was, contacteerden wij een andere dierenarts. Bezorgd en bang wat de toekomst zou brengen, kwamen wij via internet in contact met Rik Gadeyne, een anatomische hoefsmid uit Torhout. Zie ook rubriek anatomisch hoefbeslag en de links van onze site. Rik Gadeyne stuurde mij de zondag nog een email met zijn raad. Bedankt nogmaals Rik voor je deskundig en snelle advies via het internet.

Zowel de dierenarts als de hoefsmid Rik Gadeyne stelden dezelfde diagnose en behandeling voor. In de hoef was een ontsteking aan de gang.

Wat is een hoeflederhuidontsteking of hoefzweer of bloedblein?

Bij een kneuzing of beschadiging van de hoeflederhuid kunnen allerlei bacteriën de hoef binnen dringen. Hierdoor ontstaat dan een ontsteking.

Een hoeflederhuidontsteking kan het gevolg zijn van nageltred, een vernageling of nageldrukking (te dicht nagelen) door het hoefbeslag, hoefbevangenheid, verwaarloosde hoeven of hoefbarsten.

De hoeflederhuid is geïnfecteerd door de binnen gedrongen bacteriën en vormt etter. De etter die zich vormt kan niet meer weg (een hoef kan bijna niet uitzetten) en drukt op de lederhuid. Deze druk veroorzaakt veel pijn bij het paard en het paard zal de pijnlijke voet ontlasten. Het paard gaat kreupel lopen of slechts maar 3 benen meer belasten. Het lijkt of het dit been gebroken heeft. De hoef voelt warm aan en kan hoger in het been verder ontstekingen veroorzaken. Er ontstaat pulsatie (kloppen) aan de kroonrand en aan de pees. Als dit niet behandeld wordt, zal de etter zich een weg naar buiten zoeken. Dit lukt meestal niet via de dikke hoornzool. De etter komt dan uit aan de kroonrand en aan de onderkant ziet men een hoefzweer.

Het onderzoek bij een hoeflederhuidontsteking of hoefzweer

De pijnlijke hoef wordt door de dierenarts zo grondig mogelijk afgetast. Er wordt heel zorgvuldig gelet op pijn, warmte, zwelling en pulsatie (kloppen ) van de kroonwand, koot en zelfs hoger gelegen delen van het been. Men spreekt ook wel eens van het voelen van de digitale pols. Hiermee bedoelt men dat men het slagaddertje dat zich aan de zijkant van de kootholte bevindt, voelt kloppen. Als er geen ontsteking zit, voelt men dit niet. Bij een ontsteking stroomt er meer bloed naar de hoef en neemt aldus de druk in dit slagadertje toe. Dit kan men dan duidelijk voelen.

Vervolgens knijpt de dierenarts met een tang (dit noemt men in vaktermen visitatie) in de volledige zool, de steunsels en de straal van het paard. De dierenarts zoekt met deze visiteertang (een hoefonderzoektang) waar de hoefzweer zit. Door middel van een visiteertang bepaalt de dierenarts waar het paard het meest pijn heeft. Ook met een temperatuurscanner kan men de ontsteking op sporen.

Met een hamertje klopt de dierenarts op de zool en de volledige hoornwand. Dit noemt men percussie. De hoef is warm en zeer gevoelig bij het bekloppen. Het paard zal bij het bekloppen duidelijke pijnsignalen geven.
Indien het paard maar vage signalen geeft of de dierenarts twijfelt waar de pijnlijke ontsteking zit, kan er op verschillende plaatsen in de hoef en de voet verdoving ingespoten worden. Dit helpt dan om de ontsteking te lokaliseren.

De behandeling bij een hoeflederhuidontsteking of hoefzweer

Het paard zelf zal aangeven waar de pijnlijke plek zit. Met een hoefrenet wordt op deze plek dan verder gezocht naar de ontsteking. De hoornzool, onderaan de voet, wordt daar verdund. Vaak ziet men een klein donker plekje of scheur. Hier verwijderd de dierenarts of hoefsmid de hoorn in de diepte en opent men de hoefzweer. De etter kan zo wegvloeien. Ook rond de wonde zal men de hoorn verdunnen. Hierdoor vermindert ogenblikkelijk de druk op de hoeflederhuid en heeft het paard minder pijn. De zoolzweer wordt ontsmet met jodiumtintuur of isobetadine. De dierenarts brengt een vochtig verband of hoefzak aan om de etter volledig te verwijderen en contact met andere viezigheid te voorkomen.

Het gebruik van een hoefzak is handig omdat hierin ook watten kunnen gelegd worden om drukplekken tegen te gaan. Meestal wordt de hoefzak ook gevuld met een mengsel van water en isobetadine zeep. Na een dag wordt dan een droog verband aangebracht. Er wordt voor alle veiligheid antibiotica en een tetanusinjectie toegediend.

Zowel de dierenarts als Rik Gadeyne waren voorstander om de wonde tot op de ontsteking weg te snijden. Bij het verwijderen van de hoorn in de diepte, ontdekte de dierenarts bij Unique een korrelige structuur. Zij omschreef dit als gekristalliseerde etter door de antibiotica. Zij stelde voor te stoppen met de antibiotica en bracht een vochtig ontsmettend betadineverband aan.
De dagen daarop volgend, dienden we in de wonde kamfer-ichtyolzalf aan te brengen. Dit is een rijpende en tegelijkertijd ontsmettende zalf, die er voor moest zorgen dat de nog aanwezig etter uit de hoef kon wegvloeien. Na het opbrengen van de kamfer-ichtyolzalf dienden wij een grote prop watten boven op de wonde te leggen en de hoef volledig intapen met zelfklevende plastiek tape of vetrap verband.

Unique had nog een hoefijzer om en de deskundigen raden ons aan indien Unique de volgende dag opnieuw zou manken om het ijzer weg te halen. Als de etter uit de hoef weggetrokken was, stelde de hoefsmid voor om een ijzer achterste voor op de hoef te lijmen. Eventueel de zool opvullen met steun-gel op een lederen zool zodat de steun verdeeld werd over de ganse hoef. Dus een tijdelijk beslag aanbrengen. Na 6 weken opnieuw een ijzer onder.

De kamfer-ichtyolzalf is in België niet meer te verkrijgen. De kamfer-ichtyolzalf (13,85 € voor een pot van 800gr) vond ik terug op internet en kan verkregen worden bij Eurovet Animal Health, Handelsweg 25, Postbus 179, 5530 AA Bladel in Nederland. Tel 0497 – 544300. Fax 0497 – 544302 Info via http://www.vetshop.nl/index.html?lang=nl&target=d4_01.html

Ik had echter geen tijd om daarop te wachten. De dierenarts bevestigde ons dat zwarte zeep ook kon gebruikt worden. Thuis had ik nog een tube Bithiol zalf 20% die ik gebruikte voor het rijpen van acne (puistjes) en ging daarmee aan de slag.
De hoef en het been mochten wij dagelijks, alvorens het verband aan te brengen, gedurende 10 minuten met water afkoelen. Door de hoef te weken en de rijping van de ontsteking te bevorderen, zou de etter vlugger uit de hoef getrokken worden. Eens de etter verdwenen, heeft het paard geen pijn meer. De wonde goed ontsmetten en het paard in een propere omgeving zetten, zijn van belang. Unique mocht mits het verband en gezien de weide droog lag, de dag nadien al, buiten. Beweging zorgt voor een goede werking van het hoefmechanisme en zou de genezing bevorderen. Mocht de weide er drassig bij gelegen hebben dan was stalrust het veiligste om geen verdere besmetting op te lopen. Unique leek, de dag nadien, geen last meer te hebben van pijn want hij galoppeerde vrolijk in het rond.

We volgden het advies van de dierenarts op en deden dit gedurende 3 dagen maar merkten niet dat er nog pus uit de wonde kwam. De wonde stond droog. Daarom brachten wij enkel een droog verband aan (dit om de opening die in de hoef gemaakt is te beschermen), na de wonde dagelijks ontsmet te hebben met jodiumtinctuur.

Indien het om een grotere wonde en opening in de hoef gaat, kan het nuttig zijn de hoef te beschermen door er een zooltje aan te brengen. De hoorn groeit immers langzaam en zo vermijdt men contact met vuil en kan de hoorn rustig aangroeien. Een anatomische hoefsmid is hiervoor de juist aangewezen deskundige.

Als een hoefzweer uitbreekt via de kroonwand is het dan nog raadzamer om aan de onderkant van de hoef de zweer open te leggen. De etter zal langs deze weg beter wegvloeien. De genezing gaat dan ook sneller.

Een goede samenwerking tussen dierenarts en hoefsmid kan in dergelijke gevallen veel leed voorkomen. Neem dus steeds contact met hen op want een verwaarloosde hoefzweer kan zware gevolgen hebben. Als een hoeflederhuidontsteking of zoolzweer of hoefzweer of bloedblein goed opgevolgd wordt, herstellen de paarden vlug en zonder blijvende problemen.

Vandaag 27/09/2008 stopten we met ontsmetten. De wonde is dicht en de verwijderde hoorn kan nu verder aangroeien. Hopelijk treden er nu geen complicaties meer op. Unique zelf ziet er alvast opnieuw blij en vrolijk uit. Zijn energie en kwajongens streken halen terug de bovenhand. Als ik hem in looppas uit de weide haal, draaft hij fier naast mij. Wat ben ik blij met die speelsheid en wij genieten er samen van. Het is een bonk van een paard met een klein hartje. Hij vertrouwt mij volkomen en in moeilijke omstandigheden zoals ziekte of medische verzorging, blijft hij ongelooflijk kalm en laat mij begaan. Eens genezen, verandert hij in een ongelooflijke kapoen en daagt hij uit.

Laatste aanpassing op Wednesday, November 15, 2017 om 16:50u