Paarden en mensen met een handicap

Jongeren met een handicap

In 1991 werd ik via mijn job als maatschappelijk werkster aangesproken om jongeren met een handicap te begeleiden op een paardenkamp. Jongeren met een licht tot matige handicap zouden gedurende een week hippotherapie volgen. De verantwoordelijke van de groep vertelde mij dat indien ik een ruiterbrevet behaalde, zij hiervoor extra subsidie kreeg waardoor de prijs van het paardenkamp voor deze jongeren op deze manier kon gedrukt worden.

Ik had alles over om deze jongeren dezelfde ervaring te bezorgen die paarden bij mij teweeg brachten. Ik volgde theorieles in het Bloso-centrum en manège De Gaverbeek te Waregem, en slaagde zowel in het theorie-examen als in de praktische proeven dressuur en springen.

De groep vertrok enthousiast voor een week op paardenkamp. Dagelijks gingen de jongeren paardrijden in een manège in Landegem. De samenstelling van de groep was een bont allegaartje: mensen met een verstandelijke handicap, mensen met psychische, psychiatrische of sociale problemen, mensen met een lichamelijke beperking, ex-verslaafden, autisten, leerlingen uit het Buso onderwijs (Buitengewoon Secondair Onderwijs) en jongeren met leer- of opvoedingsproblemen.

Mijn bijdrage

Ik nam mijn overuren op om dagelijks heen en weer te pendelen om zo zeker de begeleiding te kunnen doen bij hun therapie op de paardenrug. Wist ik veel in die tijd wat voor effect het paardrijden voor deze mensen kon betekenen. De paarden werden, naast een hellend vlak geplaatst, van waarop de jongeren konden opstijgen. Alle begeleiders stapten aan de hand met de paarden in de piste.

De jongeren kregen eveneens de mogelijkheid de paarden te helpen verzorgen. Het was hartverwarmend om overal lachende gezichten te zien. Ze kregen er niet genoeg van en genoten met volle teugen van het paardrijden. Zij stonden dagelijks in aangepast tenue, lang voordat de bus aankwam, ongeduldig te wachten. Groot was onze verbazing als we zagen wat de paarden bij deze jongeren teweeg bracht. Zowel op cognitief, fysiek, psychisch als sociaal vlak zagen wij een evolutie bij de jongeren. Enkele voorbeelden.

Gevolgen voor de jongeren

Paarden hebben een grote invloed op de verstandelijke ontplooiing van mensen. Door het herhalen van handelingen zagen wij dat jongeren sneller leerden. Zij wisten en onthielden perfect hoe een paard moest gepoetst en opgezadeld worden. Zij leerden begrippen zoals links en rechts.
Paarden trainen het visueel geheugen. Onze jongeren leerden wat een cirkel en een diagonaal was.
Paarden verhogen de eigen lichaamsbeleving. Door het fysiek contact met het paard leerden ze hun eigen lichaam beter kennen. Zij werden zich bewust van wat ze allemaal met hun lichaam konden doen.
Paarden vergroten de ruimtelijke oriëntatie. De jongeren werden zich bewust van tijd, afstand, snelheid en richting.
Paarden leren mensen hun houding en evenwicht te verbeteren.
Paarden helpen mensen hun bewegingen te leren coördineren. Onze jongeren werden zich ervan bewust dat zij via de armen, benen, romp en bekken het paard konden besturen (vooruit, achteruit, links en rechts doen gaan). Zij leerden deze bewegingen onder controle te krijgen omdat anders het paard hen niet begreep en zenuwachtig werd.
Paarden brengen mensen een gevoel van ritme en balans bij. De jongeren leerden zich ontspannen om zo de bewegingen van het paard te volgen. Sommigen leren op die week te draven en zelfs enkele passen te galopperen.
Paarden trainen onze spieren. Jongeren die steeds krom of scheef liepen, zaten nu met een rechte rug fier op de paardenrug.

Paarden brengen ontspanning teweeg. Door de warmte en zachtheid van de vacht, door de rust die de paarden uitstralen en de gezonde buitenlucht namen ze alle stress, angst, agressie en spanning bij de jongeren weg.
Paarden doen de concentratie toenemen. Alle aandacht ging naar het paardrijden.
Paarden leren emoties te beheersen. Paarden voelen perfect de gemoedstoestand aan. De jongeren leerden angst te overwinnen (angst maakt een paard zenuwachtig) en agressie te controleren (agressie maakt een paard tegendraads en het paard overwint door zijn kracht). Paarden worden vrolijk en werklustig door rustige, lachende en enthousiaste mensen.
Paarden verhogen het verantwoordelijkheidsgevoel. Voor het eerst ervaren de jongeren dat zij voor het paard een rol kunnen spelen, dat het paard hen nodig heeft en van hen afhankelijk is om veilig te rijden en op stal te zetten.
Paarden vergroten het zelfvertrouwen en eigenwaarde. Men is fier dat zo’n machtig dier doet wat wij, kleine mensen, van het paard vragen.
Paarden geven mensen een onvoorwaardelijke vriendschap. De jongeren ervaren dat een paard geen rekening houdt met wat ze wel of niet konden, met hoe ze er uit zagen en vooral, een paard veroordeelt niet.
Paarden zijn goed voor de sociale ontwikkeling. Jongeren die voorheen zelden of nooit tegen iemand spraken, zagen wij nu enthousiast tegen iedereen die het horen wilde vertellen over hun voorbije dag. Weg was de schroom en de verlegenheid.

Het was voor mij, als begeleider van deze groep, een ervaring die me steeds is bijgebleven. Ik ben er nog steeds dankbaar voor en het heeft mij geholpen om mij nog meer te verdiepen in de paardenwereld.

Laatste aanpassing op Sunday, December 3, 2017 om 12:00u