Welke Criteria bepalen de Gezondheid Binnenshuis?

De normen die bepalend zijn voor een gezond binnenhuismilieu zijn de volgende:

Luchtkwaliteit
Licht
Warmte
Geluid
Privacy en veiligheid
Ligging en inrichting

1. Luchtkwaliteit

De luchtkwaliteit binnen ons huis is het eerste waar we aandacht moeten aan besteden. De luchtkwaliteit binnenshuis wordt vooral sterk beïnvloed door stoffen die vrijkomen bij:

verbranding: koken, verwarmen;
bouwmaterialen: spaanplaten, plakwerk, cement, vezels, lijm, lak, verf;
de bewoners: huisdieren, stofmijten, ongedierte, schimmels;
de binnenhuisactiviteiten: koken, schoonmaken, spelen, wassen, eten, knutselen;
tabaksrook.

De belangrijkste remedie is ventilatie. Door het sterk isoleren van onze woningen is de doorlaatbaarheid van de gebruikte bouwmaterialen sterk verlaagd. Dit betekent dat er minder en midern spontane ventilatie is. Er zijn geen spleten, kieren of tochtgaten in onze huizen. Dus moeten we zelf ventileren. In de zomer is dat meestal geen probleem. Dan zet je toch uw ramen en deuren open. Het probleem bestaat vooral in de winter, waar iedereen angstvallig zijn huisje gesloten houdt tegen de koude. Niet verwonderlijk dat dan ook de meeste infecties optreden.

2. Licht

Licht is bepalend voor onze gezondheid. Door daglicht worden er belangrijke hormonen aangemaakt in het menselijk lichaam die ons bioritme bepalen, onze slaap-waak cyclus.

Als er 's nachts evenveel licht is (reclameverlichting, straatverlichting) dan is dat niet goed voor onze gezondheid. Overmatig veel kunstlicht is eveneens nefast.

Ons slaap- en waakritme wordt bepaald door het slaapbevorderend hormoon melatonine. Overdag wordt melatonine aangemaakt zodat we 's nachts kunnen slapen. Als er 's nachts teveel licht is wordt daarentegen de aanmaak van melatonine geremd.

Winterdepressies worden bijvoorbeeld behandeld met lichttherapie. Over het verband tussen licht en gezondheid lees je alles op deze website: Stichting Onderzoek Licht en Gezondheid.

3. Warmte

Warmte en koude bepalen het thermisch comfort binnenshuis. Dit is een vrij persoonlijke beleving. Sommige mensen hebben het koud als anderen lopen te zweten. Thermich comfort hangt immers nauw samen met menselijke activiteit, inspanningen, kledij, leeftijd, gezondheid.

Overdadige warmte is niet goed voor het lichaam. Het leidt tot uitputting, vermoeidheid, slaperigheid, uitdroging.

4. Geluid

Ook geluidsoverlast in de woning kan een ernstige verstoring van de gezondheid tot gevolg hebben. Het hoeft daarom niet te gaan over zware geluidsbelasting met gehoorschade tot gevolg. Een aanhoudend of ritmisch geluid kan op langere termijn leiden tot hartritmestoringen, slaapstoornissen, bloeddrukverhoging, stress. Gelukkig zijn onze goed geïsoleerde woningen hier een voordeel. Door de goede luchtisolatie is er ook een goede geluidsisolatie tegen geluidshinder van buitenaf.

De belangrijkste vormen van nachtelijke geluidshinder van buitenaf zijn luchtverkeer, wegtransport, spoorwegverkeer, industrie.

Echte lawaaihinder van buitenaf wordt veroorzaakt door luchtverkeer, wegverkeer, industrie, muziek, zware machines, de buren.

Geluidshinder binnenshuis wordt door de bewoners zelf veroorzaakt. Luide muziek, verwarmingstoestellen, televisie, pompen enz.

5. Privacy en veiligheid

Als mensen met teveel op een kleine oppervlakte wonen, ontstaan er altijd problemen als gevolg van gebrekkige privacy en het risico op ongevallen, besmettingen, ziekte. Alle problemen die er zijn met voorafgaande factoren (licht, lucht, warmte, geluid) worden tientallen keren uitvergroot. Het hoeft niet te verwonderen dat mensen in opeengepakte leefsituaties tot grote gezondheidsproblemen kunnen leiden.

6. Ligging en inrichting

De ligging van de woning zal uiteindelijk ook een belangrijke rol spelen. Woon je in een bos, dan zal je extra inspanningen moeten doen qua licht en vochtigheid. Woon je aan de kust, dan zal je te maken hebben met veel wind, tocht, lawaai, zand en stof in de woning.

Ook de ergonomie van de woning seelt een rol. Woon je volledig gelijkvloers, of zit je met drie (of meer) verdiepingen? Hoe meer trappen, hoe groter de kans op ongevallen.

Tips voor een gezond klimaat binnenshuis

Ventileer regelmatig, vooral in de winter of bij aanhuodend slecht weer. Wil je het warmteverlies beperken, zet dan kort alles in één keer open, zodat via de tocht alle ruimtes ineens verlucht zijn.
Gebruik thermostaten en thermostatische kranen op radiatoren, zodat u overal inhuis een aangepaste warmte kan hanteren. Een badkamer hoeft niet 24u op 24 verwarmd te worden zoals een leefruimte.
Wees zeer kritisch tijdens het bouwen en verbouwen voor de gebruikte bouwmaterialen: geur, doorlaatbaarheid, asbest, stof, enz.
Gebruik duurzame materialen (zoals hout met het FSC-label dat een garantie vormt voor een verantwoord bosbeheer). Om te bepalen of je met een duurzaam product te maken hebt moet je kijken naar:
1. de herbruikbaarheid van de grondstoffen: hout, wol of afvalstoffen;
2. het productieproces: wordt er veel energie verbruikt om het product te maken, is er een zware belasting voor het milieu;
3. het transport: producten die van de andere kant van de wereld komen hoeven niet beter te zijn dan deze dicht bij huis;
4. de mogelijke milieuschade;
5. de levensduur van het product.
Vermijd binnenshuis het gebruik van sterke synthetische bouwstoffen zoals in sommige verven, houtbehandelingsproducten, lak, vernis, reinigingsproducten. Als het niet anders kan, zorg voor sterke en langdurige ventilatie.
Zorg ervoor dat afvoerkanalen voor verwarming (schouwen, kachels, verwarmingsketels), voor koken (dampkappen), drogen (wasdroogautomaat), niet verstopt raken. Laat ze regelmatig reinigen.
Zorg voor een goede hygiëne bij de bewoners, breng afval onmiddellijk buiten de woning, verzorg uw huisdieren (buiten trimmen en kammen), vermijd verstopte afvoerleidingen.
Zorg voor voldoende daglicht. Laat gordijnen en rolluiken open zolang er daglicht is. Verwijder desnoods bomen die te dicht bij de woning staan en die hierdoor licht tegenhouden.

Bronnen:

Vooral de brochure van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid is de leidraad geweest voor deze artikelenreeks. Deze brochure is evenwel geschreven door specialisten, en is daardoor niet altijd erg leesbaar en toegankelijk voor de gewone mens. Daarom hebben we de belangrijkste zaken voor u samengevat, aangevuld met bijkomende informatie van onszelf.

Laatste aanpassing op Sunday, November 12, 2017 om 11:16u